Odpowiednie odżywianie wśród osób, których dotyka choroba Hashimoto i niedoczyność tarczycy (dieta) ma bardzo duże znaczenie ponieważ potrafi wspomóc leczenie. Na wstępnie warto wyjaśnić czym różni się niedoczynność tarczycy a choroba Hashimoto. Choroba Hashimoto to autoimunnologiczne zapalenie tarczycy, której istota polega na produkcji przeciwciał atakujących gruczoł tarczowy, który nie funkcjonuje prawidłowo i rozwija się niedoczynność tarczycy.
Sama niedoczynność tarczycy może być efektem nie tylko choroby Hashimoto, ale może rozwijać się w wyniku chirurgicznego usunięcia tarczycy czy stanu po leczeniu jodem promieniotwórczym. Jej przebieg charakteryzuje się mniejszą produkcją hormonów przez tarczycę w stosunku do zapotrzebowania organizmu.
Podstawą leczenia jest farmakoterapia hormonami tarczycy, a dawkę oraz rodzaj leku przepisuje lekarz. Nieleczona niedoczynność tarczycy wpływa niekorzystnie na cały ludzki organizm, m.in. utrudnia utrzymanie prawidłowej masy ciała, przyczynia się do uczucia przewlekłego zmęczenia, zmniejszenia odporności, a także osłabia kondycję włosów skóry i paznokci.
Oczywistym jest, że poza współpracą z lekarzem, istotny jest zdrowy styl życia. Obejmuje on nie tylko regularną aktywność fizyczną i zdrową dietę, ale także zadbanie o higienę snu oraz umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami.
Niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto – dieta (najważniejsze zasady)
Poniżej jedenaście wskazówek przygotowanych przez Dietetyk kliniczną Magdalenę Maciejewską-Cebulak, związanych z zagadnieniem „niedoczynność tarczycy – dieta”, a także „Hashimoto – dieta”.
1. Zachowaj odstęp pomiędzy przyjęciem dawki leku a pierwszym posiłkiem.
- Odstęp powinien wynosić od 0,5-1 godziny
- Pamiętaj, że dotyczy to także porannej kawy i herbaty. Zawarta w nich kofeina i teina mogą zaburzać wchłanianie leków. Kawę lub herbatę wypij najlepiej po śniadaniu.
- Popijaj leki wodą źródlaną. Woda mineralna jest źródłem jonów wapnia, które mogą zmniejszać wchłanianie leków.
2. Jedz posiłki regularnie.
- Być może wydaje Ci się to banalne i oklepane, ale regularność spożywanych posiłków wspiera pracę tarczycy, zapobiega napadom głodu w ciągu dnia, a tym samym pomaga w odchudzaniu i utrzymaniu szczupłej sylwetki. Śniadanie jedz najszybciej 30 minut po przyjęciu dawki leku, każdy kolejny 3-4 godziny później. Dzień zakończ lekką kolacją na około 2-3 godziny przed pójściem spać. Pomiędzy posiłkami zachowaj odstęp – pij wodę (minimum 1,5 litra dziennie) plus ewentualnie kawę i herbatę bez cukru.
3. Jeżeli jesteś na diecie roślinnej, a stałym elementem Twojej diety jest soja i przetwory, spożywaj je najszybciej 6 godzin po przyjęciu dawki leku. Unikaj soi, tofu, tempehu na śniadanie i II śniadanie, ale śmiało uwzględnij je w obiedzie czy kolacji.
4. Nie jedz grejpfrutów. Owoce te zawierają fumarokumaryny, czyli związki które mogą zaburzać działanie wielu leków, w tym również tych stosowanych w leczeniu niedoczynności tarczycy.
5. Niedoczynność tarczycy – dieta powinna uwzględniać pełnowartościowe źródła białka. Jego dobrym źródłem są chude gatunki mięs (indyk, kurczak, perliczka, królik, cielęcina, polędwica wołowa), ryby (zwłaszcza tłuste ryby morskie, bogate w kwasy tłuszczowe omega-3), nabiał o naturalnym smaku, jaja oraz nasiona roślin strączkowych.
6. Jedz produkty zbożowe pełnoziarniste, zwłaszcza grube kasze (np. gryczana, jęczmienna pęczak), makarony z mąki pełnoziarnistej, płatki zbożowe (owsiane, jęczmienne, gryczane), brązowy ryż i mąki z pełnego przemiału (typ 1850 i 2000). Oprócz błonnika pokarmowego (tak ważnego dla prawidłowej pracy jelit), zawierają witaminy z grupy B, cynk i magnez. Charakteryzują się również niskim indeksem glikemicznym, zapobiegając gwałtownym skokom glukozy we krwi i zmniejszając ryzyko rozwoju insulinooporności i cukrzycy typu 2.
7. Niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto – dieta i spożywanie tłuszczów.
Tłuszcze są ważnym elementem codziennej zbilansowanej diety również u osób z niedoczynnością tarczycy, czy chorobą Hashimoto. Są nośnikiem smaku, biorą udział w produkcji wielu hormonów oraz zwiększają wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D, E i K). Istotny jest natomiast rodzaj wybieranych tłuszczów. Słodycze, tłuste mięso, chipsy, paluszki, dania gotowe, przetwory mięsne i żywność wysokoprzetworzona to źródła kwasów tłuszczowych nasyconych i tłuszczów trans, dlatego warto z nich zrezygnować całkowicie. Zamiast nich warto sięgać po źródła kwasów tłuszczowych jedno- i wielonienasyconych, czyli oliwę z oliwek, oleje, orzechy i nasiona. Pamiętaj, aby jeść je codziennie, ale w małej ilości. Na szczególną uwagę zasługują źródła kwasów tłuszczowych omega-3, które działają przeciwzapalnie. Ich źródłem są przede wszystkim tłuste ryby morskie oraz m.in. siemię lniane, olej lniany, olej rzepakowy, nasiona chia oraz oliwa z oliwek.
8. Unikaj żywności wysoko przetworzonej z dodatkiem cukrów w składzie.
Sama rezygnacja ze słodyczy nie wystarczy, aby uniknąć nadmiaru cukru w diecie. Spore dawki cukru znajdują się w składzie wielu słodkich i owocowych przetworach nabiałowych (dlatego zawsze wybieraj ten o naturalnym smaku), słodkich napojach oraz produktach, które na „pierwszy rzut oka” wydają się być zdrowe. Mowa np. o płatkach śniadaniowych typu muesli (wiele z nich zawiera dodatek syropu glukozowo-fruktozowego) czy tzw. „fit słodyczy” (gdzie cukier ukrywa się pod nazwą cukier brązowy lub syrop kukurydziany). Dlatego uważnie czytaj etykiety produktów spożywczych!
Niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto – dieta powinna być oparta na fundamentalnych zasadach racjonalnego i prawidłowego odżywiania.
Regularne spożywanie posiłków, unikanie kwasów tłuszczowych nasyconych i tłuszczów trans, zwiększenie spożycia produktów zbożowych pełnoziarnistych oraz ograniczenie spożycie cukru – to niezbędne wskazówki, dla wszystkich, którzy pragną odżywiać się ZDROWO, dostarczać swojemu organizmowi odpowiednich wartości odżywczych, zachować szczupłą sylwetkę, sprawność fizyczną i młody wygląd.
9. Zapobiegaj niedokrwistości.
Niedoczynność tarczycy (i choroba Hashimoto) niesie za sobą ryzyko niedokrwistości, która może być wynikiem niedoboru żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. W przypadku diety wegańskiej, nie zapominaj o suplementacji witaminy B12 (znajduje się ona tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego), zadbaj o jak największe wchłanianie żelaza i jedz dużo zielonolistnych warzyw, które są źródłem kwasu foliowego.
10. Zwiększ wchłanianie żelaza z diety.
Zwłaszcza jeżeli jesteś na diecie roślinnej. Uwzględnij w diecie źródła witaminy C (są nimi natka pietruszki, porzeczki, dzika róża, aronia, papryka oraz inne świeże warzywa i owoce) i nie pij kawy ani herbaty do posiłków (zawarte w nich składniki mogą utrudniać wchłanianie żelaza).
11. Suplementacja diety po konsultacji z lekarzem.
Zanim zaczniesz stosować jakikolwiek suplement diety, skonsultuj się z lekarzem. Na rynku jest wysyp preparatów rzekomo „czyniących cuda” w leczeniu niedoczynności tarczycy. Suplementy diety to nie cukierki, a większość z nich ma wątpliwą jakość i tym samym skuteczność. Niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto nie wyklucza suplementacji witaminy D3, selenu czy żelaza. Natomiast decyzja ta powinna zostać podjęta po przeanalizowaniu badań laboratoryjnych, a dawka powinna zostać dobrana indywidualnie.
W sieci można znaleźć bardzo dużo stron poświęconych odżywianiu w chorobie Hashimoto i niedoczynności tarczycy. Największą popularnością cieszą się blogi kobiet, które szczegółowo opisują ich codzienne życie, dzielą się sprawdzonymi poradami, problemami oraz przepisami. Przykładem są mamahashi.pl oraz niedoczynna.pl.
