Rywalizacja między rodzeństwem jest czymś całkowicie normalnym. Młodsze dzieci starają się dorównać tym starszym pod wieloma względami. Pierworodni natomiast, często rzucają wyzwania młodym. Pod warunkiem, że kończy się to na wspólnej zabawie i przyjacielskiej rywalizacji, nie ma w tym niczego złego.
Czasem jednak to zawzięcie może być przyczyną poważnej kłótni. Jakie są zalety i wady rywalizacji między rodzeństwem? Jak radzić sobie z konfliktami i czym charakteryzuje się zdrowa rywalizacja?
Konkurowanie jako droga rozwoju
Więź między rodzeństwem często bywa bardzo skomplikowana. O ile nie można odmówić jej zażyłości, o tyle nie zawsze opiera się wyłącznie na wsparciu i wzajemnym zrozumieniu. Starsze dzieci, mają bardziej wykształcony sposób patrzenia na świat, niż młodsze. W związku z tym, rodzi się w nich potrzeba budzenia autorytetu u młodych. Działa to w dwie strony – młodsi często starają się dorównać swojemu bratu lub siostrze w wielu dziedzinach życia.
Jasna strona rywalizacji
Przy odpowiednim wsparciu ze strony rodziców, rywalizacja między rodzeństwem może posłużyć jako bardzo skuteczny i przystępny sposób rozwoju dla dzieci. Współzawodnictwo skłania do rozwijania umiejętności, dzięki czemu dzieci lepiej przystosowują się do dalszych etapów życia. Rywalizacja na wspólnie obmyślonych zasadach, rozwija kreatywność i wyobraźnię, a później wspiera zdobywanie zdolności manualnych czy językowych.
Możliwe negatywne skutki
Z drugiej strony – warto zadbać o to, aby dzieci nie rywalizowały o aprobatę rodziców. Może to mieć bardzo poważne skutki, jeśli chodzi o psychikę, poczucie własnej wartości i pewność siebie. Niezdrowe konkurowanie może doprowadzić do tego, że jedno z dzieci będzie czuło się gorsze, pomijane lub niechciane. Nie możemy do tego dopuścić pod żadnym pozorem. Starajmy się więc dzieciom podsuwać pomysły i poświęcać im równą ilość uwagi, a także aprobaty, kiedy ze sobą konkurują.
Jak poradzić sobie z kłótnią między rodzeństwem?
Ciągnąca się przez kilka dni kłótnia między rodzeństwem może skutecznie popsuć wakacyjny wypoczynek. Dzieci i nastolatkowie postrzegają świat w nieco inny sposób, niż dorośli. Sprawia to, że znane nam sposoby rozwiązywania konfliktów nie sprawdzają się. Jednym rozwiązaniem może być próba odwrócenia uwagi od konfliktu poprzez aranżacje dzieciom czasu wspólną zabawą.
Aby skutecznie zażegnać konflikt, musimy po pierwsze zrozumieć jego istotę. Konieczna tutaj będzie duża doza empatii, ponieważ my – jako dorośli – mamy często tendencję do bagatelizowania problemów dzieci i ich podejścia do wielu spraw. Pamiętajmy o tym, że to właśnie z naszej strony musi wyjść odpowiedni wzorzec, dzięki któremu młodzi będą w stanie radzić sobie z konfliktami.
Poprośmy oboje swoich dzieci o wyjaśnienie sytuacji – niech każde z nich ma szansę od początku do końca przedstawić swoją wersję wydarzeń. Zadbajmy o odpowiednie warunki, nie uciekajmy się do krzyku lub kar, ponieważ nie są one w stanie rozwiązać problemu. Po poznaniu sytuacji, postarajmy się wyjaśnić każdemu z dzieci odczucia drugiego, pytając, jak one by się poczuły w takich okolicznościach. Ostatnim krokiem jest znalezienie kompromisu i pogodzenie między rodzeństwem.
