Stres jest nieodłącznym elementem ludzkiego życia. Szybkie tempo życia sprawia, że przypadłość ta dotyka niemal każdego człowieka i to niezależnie od wieku, płci czy stanu zdrowia. Nawet dzieci i młodzież doświadczają go niemal każdego dnia. Jest to efektem postępującej cywilizacji oraz tego, że coraz więcej ludzi mieszka w zatłoczonych miastach. Stres i jego wpływ na zdrowie człowieka są przedmiotem badań wielu lekarzy i terapeutów. Wyjaśniamy co to jest stres, jakie są jego rodzaje oraz jak skutecznie z nim walczyć.
Czym jest stres?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie co to jest stres, ponieważ u każdego człowieka występują inne dolegliwości i uczucia z nim związane. Jest to naturalna reakcja organizmu na większość wydarzeń i wyzwań pojawiających się w naszym życiu. W zależności od okoliczności może on mieć charakter mobilizujący (tzw. eustres) lub demobilizujący (tzw. dystres). Stres i jego wpływ na zdrowie człowieka to problem, którego konsekwencje stanowią duże zagrożenie dla współczesnych społeczeństw.
Źródła i rodzaje stresu
U każdego człowieka inne sytuacje wyzwalają pojawienie się stresu. Najczęściej są to wydarzenia związane z pracą, życiem osobistym, otoczeniem czy aktualnymi wydarzeniami na świecie. Może wystąpić przed ważnym egzaminem, długą podróżą czy publicznym wystąpieniem.
Do najbardziej stresujących wydarzeń w życiu człowieka zalicza się jednak:
– ślub,
– rozwód,
– śmierć bliskiej osoby,
– problemy zdrowotne,
– choroba członka rodziny,
– zwolnienie z pracy.
Ze względu na to, że stres jest złożonym zjawiskiem, wyróżnia się jego dwa podstawowe rodzaje:
– psychiczny, którego przyczyną są bodźce wewnętrzne mogące doprowadzić do chorób o charakterze psychosomatycznym,
– fizjologiczny będący odpowiedzią organizmu na czynniki zewnętrzne takie jak wychłodzenie, przegrzanie czy powstałe rany
Objawy stresu
W przypadku, gdy znajdujemy się w sytuacji wyzwalającej w nas napięcie i stres, objawy występują niemal natychmiast. Symptomy wskazujące na stres dzielą się na krótkotrwałe oraz długotrwałe. Do pierwszych z nich zaliczyć można objawy fizyczne (np. płytki oddech, zwiększona potliwość, problemy z koncentracją, przyspieszone tętno, suchość w ustach, nudności, biegunka). Symptomy psychiczne to np. problemy z efektywnym wykonywaniem zadań, brak pewności siebie, brak energii, niska samoocena. Jeśli chodzi o długotrwały stres, objawy jakie się obserwuje to m.in.: otyłość, nieustanne zmęczenie, bóle głowy oraz innych części ciała, depresja czy wahania nastroju.
Stres i jego wpływ na zdrowie człowieka
Krótkotrwały stres nie jest groźny dla zdrowia, ale jeśli ekspozycja na czynniki stresowe się przedłuża, może on powodować negatywny wpływ na nasze zdrowie. Zarówno w obszarze fizycznym, jak i psychicznym. Przewlekły stres wpływa na zmniejszenie odporności ludzkiego organizmu oraz pogorszenie stanu zdrowia u osób dotkniętych chorobami przewlekłymi. Dodatkowo u osób, u których stres utrzymuje się na wysokim poziomie, często pojawiają się choroby takie, jak otyłość, depresja, cukrzyca oraz nadciśnienie.
Nie możemy zapominać o tym, że stres i jego wpływ na zdrowie człowieka, który jest najczęściej negatywny, mogą doprowadzić nawet do śmierci.
Co na stres jest skuteczne?
Mimo że stres i jego wpływ na zdrowie człowieka to częsty temat wielu publikacji, nie ma jednej, uniwersalnej metody na pozbycie się go. To, co na stres zadziała u kolegi z pracy, niekoniecznie zadziała u nas. W walce ze stresem najważniejsze jest unikanie sytuacji, które go wyzwalają. Nie zawsze jest taka możliwość, dlatego warto znać sposoby, które pozwolą go zmniejszyć. Nie można doprowadzać do sytuacji, kiedy stres staje się naszym cichym, codziennym towarzyszem. Zawsze, gdy czujesz napięcie i zmęczenie w związku z pracą czy życiem osobistym, zadbaj o to, by mieć możliwość rozmowy z bliską osobą o swoich zmartwieniach.
W zwalczaniu stresu nie można zapominać o odpowiedniej ilości snu, zdrowej diecie oraz regularnej aktywności fizycznej. Przydatne mogą okazać się również ćwiczenia relaksacyjne (joga, medytacja) oraz nauka prawidłowego oddychania. Jeśli stres jest niezwykle silny lub długotrwały warto skorzystać ze pomocy psychologa, psychiatry lub psychoterapeuty. Specjalista będzie w stanie dokładnie zbadać źródło problemu i zaproponować, co na stres może okazać się pomocne.
